Yangi O‘zbekistonning eski bosh vaziri

Bugun prezident O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri lavozimiga yana Abdulla Aripovni ko‘rsatdi, deputatlar bosh vazir nomzodini ma’qulladi. Shu kunning o‘zida prezident Abdulla Aripovni Bosh vazir etib tayinlash to‘g‘risida farmonni imzoladi. Amaldagi O‘zbekiston Bosh vaziri Abdulla Aripov ilk bor 2016-yil dekabridagi prezident saylovlari ortidan O‘zbekiston Oliy Majlisi palatalarining qo‘shma majlisida hukumat rahbari etib tasdiqlangandi. Bugun u yana o‘z lavozimiga qayta, 3 bor tasdiqlandi. Keling, Bosh vazirimizning faoliyat yo‘li bilan tanishamiz.

Prezident qarori

Bugun prezident Shavkat Mirziyoyev Oliy Majlis Qonunchilik palatasining Bosh vazir lavozimiga nomzodni ko‘rib chiqish va Vazirlar Mahkamasining yaqin va uzoq istiqbolga mo‘ljallangan harakatlar dasturi muhokamasiga bag‘ishlangan majlisida ishtirok etmoqda. Prezident Yangi O‘zbekistonimiz yangi parlamenti bilan birga o‘z taraqqiyotining hal qiluvchi bosqichiga qadam qo‘yayotganini ta’kidladi. Bu yangi davrda kechagi talab va mezonlar bilan, eskicha ishlab bo‘lmasligi qayd etildi. Shu bois, Hukumat o‘z faoliyatini mutlaqo yangicha asosda tashkil etishi kerak, buning uchun unga kuchli rahbar, ya’ni, Bosh vazir zarur. Davlati rahbari bu masalani atroflicha o‘ylab, O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri lavozimiga Abdulla Nigmatovich Aripov nomzodini ko‘rsatishga qaror qilganini aytdi.

Nomzod deputatlar muhokamasiga taqdim etildi

Abdulla Aripov katta tashkilotchilik salohiyatiga ega bo‘lgan, ijro hokimiyati tizimida boy bilim va tajriba orttirgan, mas’uliyatni doimo chuqur his etadigan rahbar ekani ta’kidlandi. Ushbu nomzod bugun Hukumat oldiga qo‘yilgan, ko‘lami va miqyosi benihoya katta bo‘lgan muhim vazifalarni hal etishda Vazirlar Mahkamasi faoliyatini samarali tashkil qilishi, Hukumat a’zolari, vazirlik va idoralar rahbarlarini birlashtirib, yagona maqsad sari safarbar eta olishiga ishonch bildirildi. Prezident Abdulla Aripov nomzodini deputatlar muhokamasiga taqdim etdi. Deputatlar ham ko'p kuttirmay bosh vazir nomzodini ma’qulladi.

Eski tayinlov tizimi

O‘zbekistonda bosh vazir tayinlashning avvalgi mezoni, yangi konstitutsiyaviy islohotlardan oldin, asosan prezidentning vakolatida edi. Prezident bosh vazir lavozimiga nomzodni tanlar va uning tasdig‘i uchun parlamentga taqdim etar edi. Lekin, amalda prezident tomonidan taklif etilgan nomzodni parlament ko‘pchilik ovoz bilan tasdiqlardi. Agar nomzod tasdiqlanmasa, prezident boshqa nomzod taklif qilishi mumkin bo‘lgan, lekin bu jarayonda parlamentning ta’siri kamroq bo‘lgan.

Karyeraning boshlanishi

Abdulla Aripov 1961-yilda Toshkent shahrida tavallud topgan. Mutaxassisligi bo‘yicha — muhandis. 1983-yilda Toshkent Aloqa elektrotexnika institutini tamomlagan. Aripovning boshqaruv faoliyati mustaqil O‘zbekistonda boshlangan — institutni tamomlagach, 1992-yilga qadar u Toshkent telefon-telegraf stansiyasida faoliyat yuritgan. 1992-yilda O‘zbekiston Respublikasi Aloqa vazirligiga bosh mutaxassis sifatida ishga qabul qilingan. Aytish joizki, Aripov vazirlikda uzoq qolib ketmagan, 1993-yilda "O‘zimpeksaloqa" kompaniyasiga rahbar o‘rinbosari etib tayinlangan. Aripov "O‘zimpeksaloqa"da ham 1995-yilgacha faoliyat yuritgan, xolos. 

Tebranishlar davri

Umuman olganda, to‘qsoninchi yillarda u o‘zi egallagan lavozimlarda uzoq ushlanib qolmagan va o‘z ish joyini tez-tez o‘zgartirib turgan. Ammo unga ish beruvchilarning barchasi Aloqa vazirligi bilan bevosita yoki bilvosita bog‘liq bo‘lgan. 1995-yilda O‘zbekiston Aloqa vazirligining qurilish va ta’minot bo‘limiga rahbar bo‘lib qaytgan. Ya’ni, Aripov respublikada aloqa sohasi ta’minoti bilan shug‘ullanishda davom etgan, faqat avvaliga u jihozlarni xarid qilish bilan shug‘ullangan bo‘lsa, endilikda moddiy resurslarni taqsimlash va ushbu yuzadan ish bilan ta’minlash faoliyati bilan shug‘ullanadi. 1995-1996-yillarda Aripov "TashAfinalAL" QKning bosh direktori lavozimida faoliyat yuritgan. Ushbu kompaniyada qisqa muddat faoliyat yuritish barobarida, u 1996-yilda o‘zi uchun qadrdon bo‘lib qolgan Aloqa vazirligiga qaytadi. Ammo bu safar yangi lavozimda — O‘zbekiston Aloqa vazirligi xususiylashtirish va raqobatni kuchaytirish bo‘limiga boshliq bo‘lib. 1997-yilda O‘zbekiston pochta va telekommunikatsiya agentligi bozor islohotlari va qimmatli qog‘ozlar bo‘limi rahbari bo‘lgan. Yangi ming yillikni Aripov O‘zbekiston pochta va telekommunikatsiya agentligi direktori o‘rinbosari sifatida qarshi oladi.

Burilish nuqtasi

Aripov 2002-yil 30-mayida O‘zbekiston Respublikasi Bosh vaziri o‘rinbosari etib tayinlangan. U aloqa va axborot-telekommunikatsiya texnologiyalari masalalari bilan shug‘ullangan. Shu bilan birga, O‘zbekiston aloqa va axborotlashtirish bosh direktori hisoblangan. 2005-yil 4-fevralida o‘z lavozimlariga qayta tasdiqlangan. 2009-yil oktyabridan boshlab ijtimoiy soha, fan, ta’lim, sog‘liqni saqlash, madaniyat sohalariga doir masalalar bilan ham shug‘ullangan hamda MDH mamlakatlaridagi hamkorlar bilan aloqalarga javob bergan. 

Qora kunlar

2012-yilda Aripov boshida qora bulutlar to‘plana boshlaydi — milliy bozorga Rossiya va Shvetsiya kompaniyalarini kiritish bilan bog‘liq bir nechta noqonuniy sxemalar oshkor bo‘ladi. Ba’zi manbalarda esa Gulnora Karimova va MTSga bog‘liq korrupsion tergovlar tufayli ishdan chetlatilgani aytiladi.

“U ko‘p og‘ir tuhmatlarga qolgan”

Bundan avval so‘nggi bor 2020-yilning 21-yanvar kuni Oliy Majlis palatalari qo‘shma majlisida O‘zbekiston bosh vaziri lavozimiga Abdulla Aripov nomzodi tasdiqlangandi. Minbarda nutq so‘zlagan mamlakat prezidenti Shavkat Mirziyoyev uning shaxsiy fazilatlari, hukumatni boshqarishdagi tajribasi va o‘tgan yillarda boshdan kechirganlari haqida to‘xtalib o‘tadi.

“14-yil bosh vazir bo‘lgan odam va uch marta ushbu lavozimga qayta tayinlangan shaxs sifatida bosh vazirning yuragidan qanday hislar o‘tayapti, bilaman. Abdulla Nig‘matovichni 20-yildan buyon bilaman. Ko‘p yillar yonma-yon birga ishlaganmiz. Hayotda ko‘p og‘ir tuhmatlarga qolgan, lekin shularni jasorat [bilan yengib], hech qachon singan emas. Men shu lavozimga (muvaqqat prezidentlik — tahr.) vaqtincha bo‘lganimda ham bosh vazir o‘rinbosari qilib, Abdulla Aripovni adolat yuzasidan qaytarganim, bejiz emas”, — deydi prezident.