O‘zbekistonda eng ko‘p aholi necha yosh oralig‘ida?

Statistika agentligi joriy yil 1-aprelda O‘zbekistonning doimiy aholisi soni 36 million 963 ming kishidan oshganini ma’lum qildi. Shundan erkaklar 18,6 million, ayollar soni 18,3 million nafar. 

Aholining yosh guruhi

2024-yil 1-yanvar holatiga O‘zbekistonda 5 yoshgacha bo‘lgan go‘daklar soni 4,4 million nafar, 5–13 yoshdagi bolalar 6,1 million nafar, 14–30 yoshlar oralig‘idagi yoshlar soni 9,6 million nafarni tashkil etgan. Mamlakatda 31–59 yoshli o‘rta yoshdagilar eng ko‘p – 13,2 million kishi, 60 va undan katta yoshdagi keksalar soni 3,5 million nafarga yaqinlashgan. Aholining yosh guruhi – umumiy yoshi va boshqa xususiyatlari bilan birlashtirilgan insonlar guruhidir.

60-64 yoshlilar eng kam

Doimiy aholisi tarkibi jinsi va yosh guruhlari bo‘yicha tahlil qilinganda, erkaklar guruhida 4 yoshgacha bo‘lgan bolalar (2,3 million kishi) eng ko‘p, 60–64 yoshlilar eng kam (657 ming kishi) bo‘lib chiqqan. Ayollar tarkibida ham son jihatdan 4 yoshgacha bo‘lgan qizlar (2,1 million kishi) eng yuqori, 60–64 yoshlilar (736 ming kishi) eng past ko‘rsatkichni qayd etgan.

Aholining mehnatga layoqatli yosh bo‘yicha taqsimlanishi

Tahlillarga ko‘ra, respublikada jami aholining 56,4 foizi mehnatga layoqatli yoshda, 32 foizi mehnatga layoqatli yoshdan kichik, 11,6 foizi mehnatga layoqatli yoshdan kattadir. 

Erkaklar ko‘proq

Shundan erkaklarning mehnatga layoqatli yoshdan kichiklari 33 foiz, mehnatga layoqatli yoshdagilari 58,5 foiz, mehnatga layoqatli yoshdan kattalari 8,5 foiz bo‘lgan. Ayollardan 31 foizi mehnatga layoqatli yoshdan kichik, 54,2 foizi mehnatga layoqatli yoshda, 14,8 foizi mehnatga layoqatli yoshdan kattalar hissasiga to‘g‘ri kelgan.

Mehnatga layoqat yoshi

Mehnatga layoqatli yoshdagi aholi soni – Mehnat kodeksiga muvofiq, 16 yoshdan 60 yoshgacha bo‘lgan erkaklar va 16 yoshdan 55 yoshgacha bo‘lgan ayollardan tashkil topadi. Bunda 16 yoshgacha bo‘lgan bolalar va o‘smirlar mehnatga layoqatli yoshdan kichiklar, 60 yosh va undan katta erkaklar hamda 55 yosh va undan katta ayollar mehnatga layoqatli yoshdan kattalar toifalariga ajratiladi.

 O‘rtacha yoshi ko‘tarilib bormoqda

So‘ngi 20 yil ichida O‘zbekiston aholisining o‘rtacha yoshi ko‘tarilib bormoqda. Xususan, joriy yil boshida (1-yanvar) mamlakat aholisining o‘rtacha yoshi erkaklarda 28,5 yoshni, ayollarda 30 yoshni tashkil etgan. O‘n yil ilgari (2014-yilda) erkaklarning o‘rtacha yoshi 27,3 yosh, ayollarniki 28,6 yosh bo‘lgan. 2004-yilda esa erkaklarda 24,8 yosh o‘rtacha, ayollarda 26,1 yosh o‘rtacha yosh chegarasi hisoblangan. Respublikada 2023-yilda aholining tug‘ilishda kutilayotgan umr davomiyligi 74,7 yoshni tashkil etgan. Bu ko‘rsatkich tug‘ilgan (0 yoshdagi) insonlarning kutilayotgan o‘rtacha umr ko‘rish yillari qanchaligini anglatadi.