Dubaydagi terror va o‘zbek izi: Eronning yangi strategiyasi fosh bo‘ldi

Eronning Islom inqilobi qo‘riqchilari korpusi (IRGC) tomonidan Dubayda Chabad yahudiy tashkiloti rabbiysi Zvi Koganning o‘g‘irlab o‘ldirilishi masalasi jiddiy xavotir uyg‘otmoqda. Garchi Isroil Eronni rasmiy ravishda bu ishda ayblamagan bo‘lsa-da, g‘arb rasmiylari Tehronning BAA hududida josuslik faoliyati olib borayotganiga ishonishadi. 

Eronning BAAdagi razvedka operatsiyalari

G‘arb manbalariga ko‘ra, Eron Birlashgan Arab Amirliklaridagi yarim milliondan ortiq eronlikni kuzatib, Isroilning mamlakatdagi faoliyatini ham monitoring qilmoqda. IRGCning BAAdagi harakatlari faqat josuslik bilan cheklanmay, odam o‘g‘irlash va noqonuniy moliyaviy operatsiyalarni ham qamrab oladi. 

Masalan, 2020-yilda IRGC Germaniya-Eron fuqarosi Jamshid Sharmadxni Dubaydagi mehmonxonadan o‘g‘irlab, Eron qamog‘ida o‘ldirgan edi. Shuningdek, Dubaydagi ko‘chmas mulk orqali “Hizbulloh” va “Hamas” kabi terroristik tashkilotlarga moliyaviy yordam ko‘rsatgan biznesmenlar ham aniqlangan.

Rabbi Kogan ishi: IRGCning o‘zbek fuqarolarini yollashi yangi xavfmi?

Tergov xabarlariga ko‘ra, Rabbi Zvi Koganning o‘ldirilishida IRGC Dubayda faoliyat yuritgan o‘zbek fuqarolarini yollagan bo‘lishi mumkin. Bu holat birinchi marta o‘zbek millatiga mansub shaxslarning IRGC tomonidan terroristik maqsadlar uchun jalb qilinganini ko‘rsatadi. 

Oldin IRGC asosan afg‘on, pokistonlik yoki boshqa mamlakatlardagi shia ozchiliklarini yollagan. Endi esa O‘zbekistondagi shia ozchiliklari IRGCning yangi maqsadlariga aylangandek tuyulmoqda. Buxoro va Samarqandda yashovchi bu shia guruhlar (200-300 ming aholi) xalqaro hamjamiyat uchun deyarli noma’lum bo‘lgani sababli ularni kuzatish qiyinroq. 

Raqobatchi tashkilotlarning o‘zbeklar bilan bog‘lanishi

IRGCdan farqli ravishda, “Islom davlati – Xuroson viloyati” (ISKP) o‘zbeklarni terroristik faoliyat uchun faol jalb qilmoqda. ISKP hatto o‘zbek tilida targ‘ibot materiallarini kuchaytirgan. ISKP va IRGC bir-biriga qarshi bo‘lishiga qaramay, IRGCning o‘zbek shia ozchiligini nishonga olish ehtimoli ortmoqda. 

Yangi tahdidlarga tayyorlanish vaqti

Isroil va G‘arb terrorizmga qarshi kurashda yangi bosqichga tayyor bo‘lishi kerak. Etnik va diniy ozchilik vakillaridan foydalanish IRGCning yangi strategiyasi bo‘lib, ular ilgari terrorizm bilan bog‘liq bo‘lmagan guruhlarni yollash orqali xavfsizlik tizimlarini aldashga urinmoqda. Bu holat yangi xavf-xatarlarni keltirib chiqarmoqda va yaxlit xalqaro hamkorlikni talab qiladi.