1-iyundan o‘zbekistonliklar hayotida nimalar o‘zgaradi?

2024-yilning 1-iyunidan boshlab milliy qonunchilikda bir qator yangi o‘zgarishlar joriy etiladi. Quyida siz mazkur sanadan boshlab O‘zbekistonda qanday yangilik kutilayotganini bilan tanishishingiz mumkin.

Mehnat muhojirlariga kompensatsiya to‘lanadi

“Xorijda ish” mehnat migratsiyasi elektron dasturiy majmuasida ro‘yxatdan o‘tgan va tashkillashtirilgan mehnat migratsiyasiga ketayotgan fuqarolarga quyidagilar bilan bog‘liq xarajatlarni qoplash uchun kompensatsiya to‘lanadi:

· xorijiy tillar va (yoki) kasb bo‘yicha malaka imtihonlarini topshirish bilan bog‘liq, basharti ular muvaffaqiyatli topshirilganda va sertifikat olinganda — bazaviy hisoblash miqdori (BHM)ning 3 baravarigacha miqdorda;

· xorijda mehnat faoliyatini amalga oshirishga “ishchi viza”ni rasmiylashtirish bilan bog‘liq — BHMning 5 baravarigacha miqdorda;

· yo‘l chiptasini xarid qilish bilan bog‘liq xarajatlar uchun — BHMning 2 baravarigacha miqdorda.  

Aholini kambag‘allikdan chiqarish uchun imtiyozli ipoteka

“Mahalla yettiligi" tavsiyasi asosida Kambag‘allikdan chiqarish dasturiga kiritilgan va uy-joy sharoitini yaxshilashga muhtoj bo‘lgan shaxslarga Iqtisodiyot va moliya vazirligi mablag‘lari hisobidan ipoteka kreditlari ajratiladi. Bunda:

· ipoteka kreditlari 120 mln. so‘mgacha miqdorda, yigirma yilgacha muddatga, Markaziy bankning asosiy stavkasidan to‘rt foiz bandga yuqori stavkada yakka tartibdagi uy-joyni qurish, rekonstruksiya qilish va ta’mirlash maqsadlari uchun ajratiladi;

· ipoteka krediti bo‘yicha dastlabki badalning bir qismini qoplash uchun — ajratiladigan kreditning 15% miqdorida hamda foiz to‘lovlarining bir qismini qoplash uchun — kredit muddatining birinchi besh yili davomida 12 foizdan oshgan qismiga subsidiya to‘lanadi.

Chiqindi bo‘yicha qarzdorlik mavjud bo‘lganida elektr ta’minoti uchun to‘lov qabul qilinmaydi

Toshkent, Nukus hamda viloyatlar markazlarida chiqindi xizmatlari bo‘yicha qarzdorlikni bartaraf etmaguniga qadar abonentlarning elektr energiyasi uchun to‘lovlari qabul qilishni vaqtinchalik cheklash joriy qilinmoqda (elektr energiyasini hisobga olish va nazorat qilishning avtomatlashtirilgan tizimiga ulanmagan hududlar bundan mustasno). Cheklov chiqindi bo‘yicha 6 oylik qarzdorlik mavjud bo‘lganida qo‘llaniladi.

“Ekologik transport” tizimi ishga tushiriladi

Tizim doirasida:

· hududlar ulardagi atmosfera havosi bilan bog‘liq haqiqiy ekologik holatdan kelib chiqib “toza”, “o‘rta” va “zararli” ekologik zonalarga ajratib boriladi;

· transport vositalariga ularning diagnostikasiga “yashil”, “sariq” va “qizil” stikerlar beriladi;

· ekologik toifasi hududning ekologik zonasiga muvofiq bo‘lmagan transport vositalariga nisbatan ekologik kompensatsiya to‘lovlari joriy etiladi yoxud ulardan tegishli ekologik zonalar hududida foydalanish cheklanadi yoki taqiqlanadi

Zo‘ravonlikka uchragan ayollarga yordam beriladi

“Inson” ijtimoiy xizmatlar markazlari tomonidan tazyiq va zo‘ravonlikdan jabrlangan yoki jabrlanish xavfi ostida bo‘lgan xotin-qizlarga himoya orderi talab etmagan holda ijtimoiy va yuridik xizmatlar ko‘rsatish tartibi joriy etiladi.

Xotin-qizlarga nisbatan tazyiq va zo‘ravonlik holati ichki ishlar organlari navbatchilik qismining “102” telefon raqamlariga kelib tushgan murojaatlar asosida ichki ishlar organlari xodimlari tomonidan ro‘yxatga olinadi.

Barcha hududlar brutto-shartnomalarga o‘tkazilmoqda

Nukus va boshqa viloyat markazlarida muntazam shahar avtobus yo‘nalishida cheklangan tariflar bo‘yicha yo‘lovchilar tashishni brutto-shartnoma asosida tashkil etish va moliyalashtirish tizimi ishga tushiriladi. Ilgari bu tizim:

· 2023-yil 15-apreldan — Toshkent shahrida;

· 2024-yil 1-yanvardan — Andijon, Samarqand, Namangan, Qarshi va Urganchda joriy etilgan.

Yangi uylarga seysmik talablar o‘rnatilmoqda

8 va undan yuqori ballik seysmik faol zonalarda yangi qurilishi rejalashtirilayotgan 5 qavatdan yuqori tibbiyot obyektlari hamda 9 qavatdan yuqori binolarni aktiv seysmik himoyalash qurilmalari, shu jumladan, seysmoizolyatsiya va dempfer uskunalari bilan loyihalashtiriladi.

Yangi qurilishi rejalashtirilayotgan xavflilik omili III–IV toifa bo‘lgan obyektlarda gaz va elektr tarmoqlarini kuchli zilzila paytida avtomatik bloklash tizimi bilan loyihalashtiriladi.

Bog‘cha pedagoglarining oyliklari o‘zgaradi

Davlat maktabgacha ta’lim tashkilotlarining oliy ma’lumotli pedagog xodimlarining bazaviy tarif stavkalari maktablarning tegishli pedagog xodimlari bazaviy tarif stavkalarining amaldagi miqdorlariga tenglashtiriladi.

Davlat bog‘chalarida to‘lovlar oshadi

Davlat bolalar bog‘chasida bolalar ta’minoti uchun to‘lov miqdori joylashgan joyi, bo‘lish vaqti va bir oiladan boradigan bolalar soniga qarab o‘rtacha 18,7–21 foizga oshiriladi.