Alifbo tarixi yangilanmoqda: Suriyadagi topilma Misr nazariyasini rad etdi

Jon Xopkins universiteti tadqiqotchilari Suriyaning qadimiy qabristonlaridan biri qazishmalarida eramizdan 2,4 ming yil oldin yozilgan alifbo namunalarini topdi. Bu kashfiyot ilgari alifbo Misrda paydo bo‘lgan degan nazariyalarni rad etishi mumkin.

Arxeologik topilma tafsilotlari  

- Topilgan artefakt: Tadqiqotchilar barmoq uzunligidagi to‘rtta sopol silindrda o‘yib yozilgan alifbo belgilarini aniqlashdi.  

- Qabrning tarkibi: Qabrda oltita skelet, tilla va kumush taqinchoqlar, oshxona idishlari, nayza uchi va shikast yetmagan sopol idishlar bo‘lgan.  

- Yoshini aniqlash: Uglerod-14 usuli orqali yozuvlar eramizdan 2,4 ming yil oldin paydo bo‘lganligi tasdiqlandi, bu esa Misr alifbosidan 500 yil oldin ekanligini ko‘rsatadi.  

 Alifbo inqilobi

"Alifbo yozuvda inqilobni yuzaga keltirib, undan nafaqat qirollik oilalari va ijtimoiy elitalar, balki oddiy odamlar ham foydalanishiga imkoniyat yaratdi. Alifbo yozuvi insonlarning hayot tarzini, fikrlashi va muloqotini o‘zgartirib yubordi", — deydi Jon Hopkins universiteti arxeologiya professori Glenn Shvars.

 Yozuvning o‘rni: Alifbo dastlabki shahar sivilizatsiyalarida katta rol o‘ynagan va ularning rivojlanishida inqilobiy o‘zgarishlar keltirib chiqargan.  

Misr nazariyasi rad etilishi mumkin

Yaqin Sharq bo‘yicha mutaxassis hisoblangan Glenn Shvars Suriya hududida dastlabki shaharlar qanday rivojlanganini o‘rganish bilan shug‘ullandi. U Amsterdam universitetidagi hamkasblari bilan Suriya g‘arbida 16 yillik arxeologik qazishma ishlariga rahbarlik qilgan.

"Oldinlari olimlar alifbo Misr yoki uning atrofida eramizdan 1,9 ming yil oldin paydo bo‘lgan deb hisoblardi. Ammo biz topgan artefaktlar undan qadimiyroq va boshqa hududda joylashgan", — deydi Shvars.