Oʻzbekistonliklar 2026-yilning birinchi oyini qanday ob-havo bilan boshlaydi?

Yanvar odatda yilning eng sovuq oyi hisoblanadi, biroq O‘zbekistonda u har doim ham eng past haroratlar kuzatiladigan oy bo‘lavermaydi. Masalan:

• 2002–2003-yillar qishida eng sovuq oy — dekabr bo‘lgan.
• 2013–2014-yillar qishida esa fevral eng sovuq oy sifatida qayd etilgan.

O‘zgidromet oldingi yillarda yanvar qanday o‘tganini tahlil qilib, 2026-yil yanvar oyiga doir prognozlarni taqdim etdi.

2026-yil yanvaridagi ob-havo va Yangi yil arafasidagi kutilmalar

So‘nggi yillarda Yangi yil bayramlari O‘zbekistonda ko‘pincha qorsiz o‘tmoqda. Bu yil ham 31-dekabr kuni yog‘ingarchilik kuzatiladi, ammo tekisliklarda yog‘in yomg‘ir shaklida bo‘ladi.

1–2-yanvar

• Butun O‘zbekiston bo‘yicha quruq ob-havo kutiladi.

3–4-yanvar

• Kaspiydan kirib kelgan nam havo massalari sabab yomg‘ir yog‘adi, ayrim hududlarda u qorga aylanadi.
• Markaziy va janubi-sharqiy hududlarda yog‘ingarchilik 4-yanvar tongigacha davom etishi mumkin.

Birinchi o‘n kunlikning qolgan qismi

• Yog‘ingarchilik ehtimoli juda kam.

Haroratning birinchi o‘n kunlikdagi o‘zgarishi

• Kechalari: −2…+3°C, ba’zan −5°C gacha.
• Kunduzi: +8…+13°C dan 0…+5°C gacha.

Ikkinchi o‘n kunlikdagi haroratlar

• Kechalari: +1…+6°C dan −1…−6°C gacha.
• Kunduzi: +10…+15°C dan −2…+3°C gacha.

Respublika shimoli uchun

• Kechalari: −3…+2°C dan −5…−10°C gacha, ayrim joylarda −13…−15°C gacha.
• Kunduzi: +2…+7°C dan −3…−8°C gacha.

Uchinchi o‘n kunlik — sovuq to‘lqinlar

• Kechalari: −7…−12°C, ba’zan −15…−17°C.
• Kunduzi: −3…−8°C, shimolda −5…−10°C, ayrim joylarda −13…−15°C gacha.

Yanvar — kuzatuvlar tarixida

Yanvarda issiq va sovuq davrlarning almashishi odatiy hol. Butun oy davomida sovuq bo‘lgan yillar juda kam.

Eng sovuq yanvarlar

• O‘zbekiston hududida 1969 va 2008-yillarda yanvar me’yordan 8–12°C past bo‘lgan.
• XXI asrda eng sovuq yanvarlar: 2006 va 2023 (me’yordan 4–7°C past).

Eng iliq yanvarlar

So‘nggi 25 yilda iliq yanvarlar ko‘paygan:

• 2016, 2019, 2022, 2024 — harorat me’yordan 3–6°C yuqori.

Global isish ta’siri

Yanvar oyi noyabr va dekabrga qaraganda global isishga sezilarli darajada tez javob beradi. XXI asrda:

• 10 ta o‘rtacha,
• 10 ta iliq,
• 5 ta sovuq yanvar kuzatilgan.

Mutlaq minimal haroratlar

O‘zbekiston bo‘yicha yanvar oyidagi eng past haroratlar:

• Hududlarning katta qismi: −23…−28°C
• Qoraqalpog‘iston: −29…−34°C
• Ustyurt: −39°C
• Eng janubiy hududlar: −18…−23°C

Bu minimal haroratlar asosan 1969 va 2008-yillarda qayd etilgan.

Yanvar oyida yog‘ingarchilik

• Oylik yog‘ingarchilik o‘rtacha 9–14 kun kuzatiladi.
• Tekisliklarda: 25–45 mm
• Tog‘oldi hududlarda: 65–90 mm, ayrim joylarda 110 mm
• Shimol, cho‘l hududlari va Farg‘ona vodiysi: 10–22 mm

Ko‘p yillik tahlillar yog‘ingarchilikning oshishi yoki kamayishida aniq tendensiya yo‘qligini ko‘rsatadi.

Yomg‘irning ko‘payishi

Global isish sabab yanvarda hatto tog‘oldi hududlarda ham yog‘ingarchilik ko‘pincha yomg‘ir ko‘rinishida bo‘lmoqda. Natijada qor qoplami:

• Ko‘pincha 5 kundan kam,
• Ba’zan umuman shakllanmaydi.

Toshkentdagi qor qoplami statistikasi

• 2008-yil yanvari — qor deyarli butun oy davomida bo‘lgan, lekin qalinligi 10–17 sm.
• 2006-yil yanvari — qisqa muddatli, lekin qalinligi 37–43 sm.
• 1969-yil yanvari — eng qorli yil: 45–54 sm.

Agar ushbu matnni boshqa formatlarda (jadval, punktlar, infografika uchun qisqa variant) ham xohlovchi bo‘lsangiz — aytishingiz kifoya.