So‘nggi o‘n yillikda Yerni eng ko‘p “yashnatgan” TOP-10 davlatlar

O‘rmonlar Yer sharining ekologik barqarorligida hal qiluvchi ahamiyatga ega. Ular karbonat angidridni yutib, atmosferaga kislorod chiqaradi, suv aylanishini tartibga soladi, shuningdek, o‘ziga xos ekotizimlarni shakllantirib, iqlim o‘zgarishini sekinlashtirishda muhim rol o‘ynaydi. Shu bois davlatlarning o‘rmon maydonlarini kengaytirish borasidagi sa’y-harakatlari global ekologik muvozanat uchun beqiyos ahamiyat kasb etadi.

FAO reytingi

FAO — BMTning Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti tomonidan taqdim etilgan so‘nggi ma’lumotlar 2015–2025-yillar oralig‘ida qaysi mamlakatlar o‘rmon maydonlarini eng ko‘p oshirishga erishganini ko‘rsatadi. “Visual Capitalist” tomonidan taqdim etilgan infografika dunyoning “yashil o‘sishi” bo‘yicha yetakchi davlatlarini aniq raqamlar bilan yoritgan.

Xitoy — global yetakchi (+1,7 million gektar)

So‘nggi o‘n yillikda Xitoy o‘rmon maydonini kengaytirishda dunyoda mutlaq yetakchi bo‘lib, 1,7 million gektarlik sof o‘sishga erishdi. Bu natija mamlakatning 1970-yillardan beri amalga oshirib kelinayotgan “Buyuk yashil devor” loyihasi samarasi hisoblanadi. Gobi va Takla-Makon cho‘llarining kengayishini to‘xtatishga qaratilgan ushbu ulkan tashabbus tarixdagi eng yirik sun’iy o‘rmon barpo etish dasturlaridan biridir. Ayrim hududlarda daraxtlarning yashab qolish darajasi past bo‘lsa-da, umumiy ko‘lamdagi o‘sish global ekologiya uchun yirik yutuq sifatida baholanmoqda.

Rossiya — ikkinchi o‘rinda (+942 ming gektar)

2015-yildan buyon Rossiyada o‘rmon maydonlari qariyb 1 million gektarga kengaydi. 2018-yildan boshlab qabul qilingan yangi milliy dasturlar va o‘rmonlarni keng miqyosda tiklash siyosati ushbu ko‘rsatkichning oshishiga sabab bo‘ldi. Rossiya ulkan tabiiy hududlarga ega bo‘lgan davlat sifatida global “yashil o‘pka”ning asosiy qismini tashkil etishda davom etmoqda.

Hindiston — kuchli uchlikni yakunlab beradi (+191 ming gektar)

Hindiston so‘nggi yillarda o‘rmonlarni qayta tiklash bo‘yicha yirik milliy maqsadlarni ilgari surmoqda. Mamlakat 2030-yilgacha 26 million gektar o‘rmonlarni tiklash niyatini bildirgan. 2015–2025-yillarda Hindistonda sof o‘rmon qoplami 191 ming gektarga oshdi. Bu ko‘rsatkich uni dunyo bo‘yicha uchinchi o‘ringa olib chiqdi.

TOP-10 talik ro‘yxatning qolgan davlatlari

Ma’lumotlarga ko‘ra, o‘rmon maydonini kengaytirishda yetakchi bo‘lgan boshqa mamlakatlar quyidagilar:

• Turkiya — +118 ming gektar
• Avstraliya — +105 ming gektar
• Fransiya — +96 ming gektar
• Indoneziya — +94 ming gektar
• Janubiy Afrika — +88 ming gektar
• Kanada — +83 ming gektar
• Vyetnam — +73 ming gektar

Bu davlatlarning har biri o‘rmon fondini kengaytirish orqali ekologik xavfsizlikni mustahkamlash, tuproq eroziyasining oldini olish hamda iqlim o‘zgarishi ta’sirini yumshatishga munosib hissa qo‘shmoqda.

Ekologik tahdidlar uchun kurashilmoqda

2015–2025-yillar orasida dunyoning turli mintaqalarida o‘rmon maydonlarining oshishi shuni ko‘rsatadiki, ko‘plab davlatlar ekologik tahdidlarni bartaraf etish bo‘yicha aniq amaliy choralar ko‘rmoqda. Xitoy, Rossiya va Hindistonning yirik tashabbuslari global ekotizim barqarorligiga kuchli ta’sir ko‘rsatmoqda. O‘rmonlarni tiklashga investitsiya qilish nafaqat tabiatni himoya qiladi, balki kelajak avlodlar uchun sog‘lom muhit yaratadi.