Markaziy Osiyo mamlakatlari sun’iy intellekt texnologiyasini rivojlantirishga alohida e’tibor qaratmoqda

Markaziy Osiyo mamlakatlari sun’iy intellektni rivojlantirishni davlat siyosatining asosiy ustuvor yo‘nalishlaridan biriga aylantirmoqda. Bu haqda “News Central Asia” yozmoqda.

Nashr e’lon qilgan maqolada qayd etilishicha, Qozog‘iston, O‘zbekiston, Qirg‘iziston, Tojikiston va Turkmaniston sun’iy intellektni rivojlantirish, zarur infratuzilmani shakllantirish, kadrlar tayyorlash va innovatsiyalar uchun qulay shart-sharoitlar yaratishga zo‘r bermoqda. 

Qozog‘istonda Xalqaro sun’iy intellekt markazi tashkil etiladi

Qozog‘istonda Alem.ai sun’iy intellekt xalqaro markazi tashkil etiladi. Bu haqda Bosh vazir Oljas Bektenov “Digital Almaty 2025” xalqaro raqamli forumida so‘zlagan nutqida aytib o‘tdi. Markaz shu yilning o‘zida Ostonada ish boshlashi kutilmoqda.

Bektenovning so‘zlariga ko‘ra, u yetakchi IT-kompaniyalar, tadqiqot laboratoriyalari, startaplar va ta’lim dasturlarini birgalikda yechimlar ishlab chiqish uchun yagona platformada birlashtiradi.

Shuningdek, markaz 2029-yilga borib Qozog‘iston SI yechimlari eksportini 5 milliard dollargacha oshiradi. Loyiha har yili turli sohalarda 10 000 ga yaqin iste’dodni jalb etish, kamida 1000 SI mutaxassisini tayyorlash, 100 ga yaqin sun’iy intellekt startaplarini ishga tushirish va sun’iy intellekt sohasida 10 ga yaqin ilmiy tadqiqotlar o‘tkazishni maqsad qilgan. Qozog‘istondagi bir nechta sun’iy intellekt startaplarining qiymati shu kungacha 100 million dollarga yetdi.

Qirg‘izistonda sun’iy intellektning mintaqaviy markazini yaratish taklif qilingan

Qirg‘izistonda “Digital Almaty 2025” xalqaro forumida Qirg‘iziston Vazirlar Mahkamasi raisi, Prezident Administratsiyasi rahbari Odilbek Qosimaliyev mamlakatning Mintaqaviy sun’iy intellekt markazini tashkil etish taklifini e’lon qildi. Ushbu tashabbus YeOIIga a’zo davlatlar o‘rtasida SI sohasida keng ko‘lamli hamkorlikni rivojlantirishga qaratilgan.

Qirg‘iziston Vazirlar Mahkamasi rahbarining so‘zlariga ko‘ra, YeOII davlatlarining raqamli transformatsiyasini muvaffaqiyatli amalga oshirish uchun raqamli ko‘nikmalarni takomillashtirish, startap va innovatsiyalarni qo‘llab-quvvatlash, kiberxavfsizlik kabi sohalarga e’tibor qaratish zarur.

Qirg‘iziston mintaqaviy loyihalarni boshqarish va strategiyalarni muvofiqlashtiruvchi yagona organ yaratishni taklif qilmoqda. Qirg‘iziston sun’iy intellekt bo‘yicha milliy kengashni tashkil etib, o‘zining milliy sun’iy intellekt imkoniyatlarini rivojlantirish bo‘yicha choralar ko‘rdi.

Tojikiston maktablarida AI darslari o‘qitilmoqda

Tojikistonda maktab o‘quvchilari kelajakning yuqori texnologiyasini o‘rganadi. AI-STUDY bo‘yicha tajriba tashabbusi mamlakatdagi o‘nta maktabni qamrab olishi kutilmoqda. Dastlab sun’iy intellekt asoslari bo‘yicha darslar beshta maktabda joriy etilgan: Dushanbe xalqaro maktabi, Kontofild xalqaro maktabi, Navoiy maktabi, Kafolat gimnaziyasi va Hotam va PV Tojikiston-Rossiya internat litseyi. Katta qiziqish tufayli bir nechta xususiy maktablar tashabbusga qo‘shildi. Ayni paytda har bir ishtirokchi maktabda 15-20 nafar o‘quvchidan iborat guruhlar zamonaviy texnologiyalarni o‘rganmoqda.

Ta’lim dasturi nafaqat nazariy tayyorgarlikni, balki amaliy komponentni ham o‘z ichiga oladi. Kirish kursidan so‘ng talabalar o‘z loyihalarini ishlab chiqishlari, tanqidiy fikrlash qobiliyatlarini oshirishlari va innovatsiyalarning jamiyat uchun amaliy foydalarini tushunishlari kerak bo‘ladi. Mazkur tashabbus Tojikistonning sun’iy intellektni rivojlantirish milliy strategiyasiga mos keladi, u 2040 yilga borib ilg‘or texnologiyalar mamlakat yalpi ichki mahsulotining 5 foizigacha hissa qo‘shishni maqsad qilgan.

Turkmanistonda ham sun’iy intellektni o‘rganishga harakat kuchaymoqda

Turkmanistonda hukumat vakillari zamonaviy raqamli vositalar va sun’iy intellektning elektron hukumat va fuqarolik jamiyatini rivojlantirishdagi rolini o‘rgandi.

Turkmaniston ta’lim vazirligi Huawei kompaniyasining hamkori bo‘lgan ULearning kompaniyasining Smartclass tizimini joriy etish bo‘yicha texnologiyalariga qiziqish bildirdi.

Ushbu sun’iy intellektga asoslangan tizim o‘qitish samaradorligini baholash, ta’lim mazmunini yaratish va akademik natijalarni tahlil qilish uchun mo‘ljallangan. Tajribali loyiha doirasida tizimni sinovdan o‘tkazish uchun 200 nafar foydalanuvchiga ruxsat berish rejalashtirilgan.

Turkmaniston ham o‘zining IT yechimlarini ishlab chiqmoqda. So‘nggi ishlanmalar qatoriga e-mekdep (elektron maktab) platformasi, universitetlar va kasb-hunar maktablari uchun reyting tizimi, shuningdek, oliy ta’lim uchun axborot tizimi kiradi.

O‘zbekistonda 20 dan ortiq AIni takomillashtirish loyihalari amalga oshirildi

2024-yilda O‘zbekistonda 2030-yilgacha AI’ni rivojlantirish strategiyasi tasdiqlangan. 

Strategiyaga ko‘ra, sun’iy intellektga asoslangan dasturiy ta’minot va xizmatlarni ishlab chiqish qiymati 1,5 milliard dollarga yetishi kerak. Sun’iy intellekt sohasida tadqiqotlar o‘tkazish uchun 10 ta ixtisoslashtirilgan ilmiy laboratoriyalar yaratish va katta ma’lumotlarni qayta ishlash bo‘yicha yuqori samarali server infratuzilmasini rivojlantirish rejalashtirilgan.

Strategik maqsadlardan biri O‘zbekiston hukumatning sun’iy intellektga tayyorlik indeksi bo‘yicha yetakchi 50 davlat qatoriga kirishidir. O‘zbekistonda AI texnologiyalaridan foydalangan holda 20 dan ortiq loyiha amalga oshirilgan. Ular orasida metroda PalmPay to‘lov tizimi, mobil ilovalardagi MyID va FaceID raqamli identifikatsiyasi, Elektron hukumat portali va Soliq qo‘mitasining sun’iy intellekt bo‘yicha yordamchilari, shuningdek, LexAI huquqiy platformasi bor.

2025-yildan boshlab mamlakatda innovatsion AI loyihalarini qo‘llab-quvvatlashning yangi tizimi joriy etilgan. Akseleratsiya va venchur investitsiya dasturlari startaplarning rivojlanishiga ko‘maklashish uchun mo‘ljallangan.