Keyingi o‘n yillikda dunyoning ilk trillionerlari paydo bo‘ladi

Dunyodagi eng boy insonlar o‘z boyliklarini misli ko‘rilmagan sur’atlarda oshirishda davom etmoqda. Oksfam tashkiloti tomonidan tayyorlangan hisobotga ko‘ra, keyingi o‘n yillikda dunyoning ilk trillionerlari paydo bo‘lishi kutilmoqda. Bugungi kunda dunyo boyligining 45 foizi eng boy 1 foiz odamlarning qo‘lida, shu bilan birga, insoniyatning 44 foizi kuniga 6,85 dollardan kam daromad bilan hayot kechirmoqda.

Trillionerlar zamoni kirib kelmoqda

Hisobotda aytilishicha, eng boy 10 milliarder so‘nggi 10 yil ichida o‘z boyliklarini kuniga o‘rtacha 100 million dollarga oshirgan. 2024-yilning o‘zida 204 ta yangi milliarder dunyo sahnasiga chiqqan bo‘lib, ularning umumiy boyligi 2 trillion dollarga oshgan.

Hisobotda global iqtisodiy tengsizlikning chuqurlashib borayotgani ta’kidlanadi. Dunyoda aristokratik oligarxiya shakllanmoqda, ular o‘z iqtisodiy manfaatlarini ta’minlash uchun siyosiy va ijtimoiy siyosatlarga ta’sir ko‘rsatmoqda, deyiladi.

Qashshoqlik va ayollar mehnati

Dunyo bo‘ylab har o‘ninchi ayol kuniga 2,15 dollardan kam daromad bilan yashayotgani hisobotda alohida ta’kidlangan. Bundan tashqari, ayollar har kuni 12,5 milliard soat haq to‘lanmaydigan mehnat qiladi. Bu mehnatning qiymati 10,8 trillion dollarga teng bo‘lib, bu global texnologiya sanoati qiymatidan uch baravar yuqori.

Boylar uchun qulay iqtisodiy tizim

Oksfam rahbari Amitabx Beharning ta’kidlashicha, biznes-elita va milliarderlar uchun qulay iqtisodiy tizim shakllantirilgan. Bu tizim esa ularning boyligini yanada oshirish uchun ishlab chiqilgan. Hisobotda shuningdek, AQShda Donald Tramp siyosatlari, jumladan, soliqlarni qisqartirish va tartibga solishni yumshatish, tengsizlikni yanada kuchaytirishi mumkinligiga ishora qilingan.

Boylarni soliqqa tortish talabi

Davos forumi oldidan butun dunyo bo‘ylab norozilik aksiyalari bo‘lib o‘tdi. Norozilar boylarni soliqqa tortish va tizimni yo‘q qilish kabi talablar bilan chiqishdi. Forumda 3 000 nafardan ortiq davlat rahbarlari, yirik biznes vakillari va ekspertlar qatnashishi kutilmoqda.

Hisobot bir og‘iz so‘z bilan aytganda, "uyg‘otuvchi qo‘ng‘iroq" vazifasini o‘taydi. “Oddiy odamlar ulkan boylikning bosimi ostida yashashga majbur," deydi Behar. Insoniyatning iqtisodiy imkoniyatlari teng bo‘lishi uchun global miqyosda chora-tadbirlar ko‘rish zaruriyati yaqqol ko‘zga tashlanmoqda.