Tadqiqot: Ijtimoiy tarmoqlardan voz kechgan bolalarga nima bo‘ldi?

Londondagi Nyuxem hududida joylashgan Cumberland Community School maktabi ijtimoiy tarmoqlardan voz kechish bo‘yicha innovatsion dasturi orqali ta’lim natijalarini sezilarli darajada yaxshilashga muvaffaq bo‘ldi. 2023-yilda maktab rahbariyati GCSE imtihonlariga tayyorgarlik paytida o‘quvchilarga TikTok, Snapchat va Instagram kabi ijtimoiy tarmoqlarni o‘chirishni taklif qildi. Ayrim o‘quvchilar esa umuman smartfondan foydalanishdan voz kechishdi. Ushbu yondashuv shunchalik muvaffaqiyatli bo‘ldiki, maktab keyingi o‘quv yilida ham ushbu tajribani qaytarib, yanada yuqori natijalarga erishdi. 

Oʻquvchilarning baholari bir yarim ballarga oshdi

Dasturning joriy etilishi o‘quvchilarning baholarini bir yarim ballga oshirishga olib keldi va maktabni Buyuk Britaniyaning eng yaxshi maktablari qatoriga qo‘shdi. Bugungi kunda maktabning 62% o‘quvchisi GCSE imtihonida ingliz tili va matematikadan kamida 5 ball oladi, bu mamlakat bo‘yicha o‘rtacha ko‘rsatkichdan 16% yuqoridir.  

 “O‘quvchilar chalg‘ituvchi omillardan voz kechganida, ular imtihonlarga tayyorgarlikka to‘liq e’tibor qarata olishdi. Bu ularning muvaffaqiyatining kaliti bo‘ldi”, – dedi maktab direktori Ehhlas Rahman.

Ta’limga to‘liq e’tibor qaratish uchun yangi yondashuv

Dastur davomida o‘quvchilar telefonlarini ikki oygacha maktab xodimlariga topshirishdi. Ularning vaqtini esa qo‘shimcha mashg‘ulotlar va o‘quv seanslari bilan to‘ldirishdi. Ushbu yondashuv o‘quvchilarning o‘qishga to‘liq sho‘ng‘ishiga yordam berdi va raqamli ko‘ngilochar vositalarning diqqatga ta’sirini minimal darajaga tushirdi.  

Yoshlar va ijtimoiy tarmoqlar o‘rtasidagi murakkab bog‘liqlik

Ofcom ma’lumotlariga ko‘ra, Buyuk Britaniyadagi 11 yoshli bolalarning 90%i smartfonga ega va 99%i internetda vaqt o‘tkazadi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, ijtimoiy tarmoqlardan ortiqcha foydalanish yoshlarning ruhiy salomatligiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi va akademik muvaffaqiyatni pasaytiradi. Telefonlarni taqiqlash samarali bo‘lgan maktablarda imtihon natijalari yumshoqroq siyosat yuritadigan maktablarga qaraganda 1-2 ball yuqori bo‘lgan.  

Shunga qaramay, mamlakat miqyosida smartfonlardan foydalanishni taqiqlash masalasi munozarali bo‘lib qolmoqda. Buyuk Britaniya leyboristlar hukumati qat’iy cheklovlardan voz kechib, har bir ta’lim muassasasining ehtiyojlarini hisobga olish zarurligini ta’kidladi.  

Ta’limda innovatsion tajribalar

Cumberland maktabi ijtimoiy tarmoqlarga kirishni cheklash o‘quvchilarning muvaffaqiyatiga qanday hissa qo‘shishi mumkinligini ko‘rsatgan yorqin misollardan biri bo‘ldi. Bugungi kunda u Buyuk Britaniyaning eng muvaffaqiyatli shahar maktablari qatoriga kiradi va o‘quvchilariga oliy ta’limga kirish uchun keng imkoniyatlar taqdim etadi.  

 “Besh yil oldin maktabimiz qiyinchilikda edi. Endi biz natijalarimizdan faxrlanamiz va tajribamiz boshqa ta’lim muassasalarini ilhomlantiradi deb umid qilamiz”, — deya qoʻshimcha qildi direktor Rahman.