20 yillik kuzatuv natijasi: Olimlar HD 20794 d ekzosayyorasining yashashga yaroqliligini tasdiqladi

 Olimlar tomonidan koinotda yashashga yaroqli ekzosayyoralarni aniqlash bo‘yicha olib borilayotgan izlanishlar HD 20794 d sayyorasining mavjudligini tasdiqlash bilan yangi bosqichga chiqdi. Mazkur sayyora superyer sinfiga mansub bo‘lib, ellips shaklidagi orbitasi tufayli o‘z yulduziga bo‘lgan masofasi o‘zgarib turadi. Bu xususiyat uni kelajakdagi ilmiy tadqiqotlar uchun noyob obyektga aylantiradi. 

20 yillik kuzatuv natijasida kashf qilingan sayyora 

Yangi ekzosayyora Chilida joylashgan HARPS va ESPRESSO spektrograflari yordamida 20 yildan ortiq davom etgan kuzatuvlar natijasida aniqlangan. Astronomlar dastlab 2022-yilda arxiv ma’lumotlarini tahlil qilish chog‘ida ushbu sayyoraning mavjudligiga ishora qiluvchi signalni qayd etishgan. Biroq signalning zaifligi sababli tasdiqlash uchun uzoq muddatli va batafsil tadqiqotlar olib borish zarur bo‘ldi.  

Yashash ehtimoli

HD 20794 d sayyorasi yulduzining yashash zonasida joylashgan, ammo u yerda hayot mavjud yoki yo‘qligini hozircha aniqlashning imkoni yo‘q. Sayyoraning Erdan yaqinligi sababli u keyingi tadqiqotlar uchun istiqbolli maqsad bo‘lib, Katla Telescop va LIFE loyihalari kabi missiyalar ushbu ekzosayyoraning atmosferasini o‘rganishga va unda hayot belgilarini – biotuzilma izlarini topishga yo‘naltiriladi.  

Olimlarning fikri: “Bu biz uchun ulkan yutuq” 

Tadqiqot guruhi a’zosi, Oksford universiteti olimi doktor Maykl Kretine o‘z intervyusida bu kashfiyot ulkan ahamiyatga ega ekanini ta’kidladi. Uning so‘zlariga ko‘ra, 2022-yilda ilk marta sayyora signali qayd etilgan bo‘lsa-da, uni aniqlash nihoyatda qiyin bo‘lgan.  

“Bu biz uchun ulkan quvonch va yutuq, chunki signal deyarli sezilmas darajada edi”, – deydi doktor Kretine.  

Olimlar kelajakdagi tadqiqotlar ushbu g‘aroyib sayyoraning sirlarini ochishda muhim o‘rin tutishiga umid qilishmoqda.