Toshkent metrosida bolalar xavfsizligini ta’minlash uchun platformali eshiklar o‘rnatiladi

“Yo‘lovchi poyezd tagiga tushib ketdi”, “Metroda noma’lum shaxs o‘z joniga qasd qildi”, “Nazoratsiz qolgan bola platformadan relsga yiqildi”...

Bunday sarlavhalar oxirgi paytlarda tez-tez qulog‘imizga chalinadigan bo‘ldi. Har safar bu xabarlarni o‘qiganda, metro bekatlarining ochiq platformalari naqadar xavfli ekani haqida o‘ylashga majbur bo‘lamiz. Xavfsizlik panjaralari bo‘lmaganligi bois, tasodifan qoqilib ketish, tiqilinchda orqaga surilib tushish yoki nazoratsiz qolgan yosh bolalarning relsga tushib ketishi ehtimoldan xoli emas.

Toshkent metropoliteni ana shunday fojialarning oldini olish uchun yangi xavfsizlik tizimlarini joriy etishga tayyorlanmoqda. 2025-yilda bir bekatda platformali eshiklar sinov tariqasida o‘rnatiladi. Agar loyiha o‘zini oqlasa, 2026-yilda Toshkent metrosining barcha bekatlariga shunday eshiklar joylashtiriladi. Bu haqda “Toshkent metropoliteni” DUK bosh muhandisi Mirhokim Mirhusanov Sputnik O‘zbekiston matbuot anjumanida ma’lum qildi.

Bolalar xavfsizligi uchun yangi tizim

Ko‘plab davlatlarda, jumladan, Yaponiya, Janubiy Koreya, Dubay va Turkiya metrolarida platformali eshiklari allaqachon joriy etilgan. Bu tizim metro bekatlarida poyezdlar kelishidan oldin platformaning ochiq turishini oldini oladi. Ayniqsa, kichik yoshdagi bolalar, nogironlar va katta yoshli yo‘lovchilar uchun bunday himoya tizimi juda muhim.

Odatda, metro bekatlarida poyezd kelguniga qadar yo‘lovchilar platforma chetida kutib turadi. Bu esa odamlar, ayniqsa, bolalar uchun xavfli bo‘lishi mumkin. Chunki ular tasodifan platformaning chetiga juda yaqin kelib ketishi, yiqilishi yoki noxush hodisalar sodir bo‘lishi ehtimoli bor. Toshkent metropolitenida yo‘lovchilar soni kuniga 1 million nafardan oshgani sababli bunday xavflar yanada ortmoqda.

Platforma eshiklari qanday ishlaydi?

Yangi tizimga ko‘ra, metro platformalarida shaffof xavfsizlik panjaralari o‘rnatiladi. Bu panjaralar poyezd kelguncha yopiq turadi va faqat poyezd eshiklari ochilgandan keyingina sinxron ravishda ochiladi. Bu esa odamlarning metro relslariga tushib ketishini yoki poyezd kelishidan oldin platformadan tasodifan yiqilishining oldini oladi. Mazkur xavfsizlik tizimi, ayniqsa bolalar, katta yoshdagi insonlar va nogironlar uchun juda muhim.

Sinov jarayoni

Platforma eshiklarini o‘rnatish texnik va moliyaviy jihatdan katta sarmoya talab qiladi. Toshkent metropoliteni ma’muriyati avval bir bekatda sinov tariqasida bu tizimni joriy etib, uning samaradorligi, yo‘lovchilar uchun qulayligi va texnik ishlashini o‘rganadi. Sinov muvaffaqiyatli yakunlansa, tizim 2026-yildan boshlab barcha metro bekatlariga bosqichma-bosqich o‘rnatiladi.

Jahon metrolari tajribasi

Bunday xavfsizlik tizimi jahonning ko‘plab yirik shaharlarida qo‘llanilmoqda. Masalan, Tokio, Seul, London, Istanbul va Dubay metrolarida platforma eshiklari harakatlanish tizimining muhim qismi hisoblanadi. Toshkent metropoliteni ham bu innovatsion texnologiyani sinovdan o‘tkazib, xalqaro standartlarga mos keladigan xavfsizlik choralarini joriy etmoqchi.

Boshqa xavfsizlik choralari

Platformali eshiklardan tashqari, Toshkent metropoliteni boshqa muhim o‘zgarishlar ustida ham ish olib bormoqda:

Bolalar va onalar uchun maxsus xonalar

9 ta metro bekatida ona va bola xonalarini tashkil etish rejalashtirilgan. Bu joylar yosh farzandi bilan metroda harakatlanadigan onalar uchun mo‘ljallangan bo‘lib, bolalarni ovqatlantirish, kiyim almashtirish yoki shunchaki dam oldirish uchun qulay bo‘ladi. Bu tashabbus dunyoning ilg‘or metropolitenlarida allaqachon tatbiq etilgan va juda ijobiy natijalar bergan.

Tig‘iz vaqtlarda eskalatorlar sonini oshirish

Kunning tig‘iz paytlarida yo‘lovchilar oqimi keskin oshadi. Ayniqsa, metro bekatlarida ko‘p sonli odamlar bir vaqtning o‘zida pastga tushayotgan yoki yuqoriga chiqayotgan paytda eskalator oldida tiqilinch yuzaga keladi. Shu sababli metro rahbariyati eski eskalatorlarni almashtirish, yangi eskalatorlar o‘rnatish va tirbandlikni kamaytirish rejasini ishlab chiqmoqda.

Metro bekatlarida hojatxonalar o‘rnatish

Metro yo‘lovchilari uzoq safarga chiqish oldidan yoki shunchaki zarurat bo‘lganda hojatxonaga borish imkoniga ega bo‘lishi kerak. Bu nafaqat gigiyenik masala, balki yo‘lovchilarning qulayligi uchun ham muhim. Shu sababli hozirda metro bekatlarida hojatxonalar qurish bo‘yicha loyihalar ishlab chiqilmoqda.