Koinotdagi kvazarlar insoniyat taqdiriga qanday ta’sir ko‘rsatadi?

Astronomlar yaqinda olamdagi eng yorqin va tez o‘suvchi kvazarlardan birini kashf etishdi. Ushbu kvazarlarning insoniyat kelajagi va taqdiriga ta’siri qanday?

Gallaktikadagi eng yirik kvazar

Kvazar — juda uzoqda joylashgan va katta energiyali faol galaktik yadrodir. Kvazarlar nihoyatda yorqin boʻladi. Ular taratayotga elektyromagnit energetika yulduzlarnikiga oʻxshaydi, shuning uchun ularni avvaliga yulduz, deb oʻylashgan. Kvazarlarni 1950-yillar oxirlarida topishgan, bugunga kelib bizga maʼlum bunday jismlar soni 200 mingdan oshib ketgan.

Ma’lum qilinishicha, ushbu kvazarning markazidagi qora tuynuk har yili taxminan 17 milliard quyosh massasiga teng moddani o‘ziga tortib, o‘z massa va yorqinligini muttasil oshirib boryapti. Bunday kashfiyot astronomlarga olamning ilk bosqichlarini yaxshiroq tushunish va ulkan qora tuynuklarning qanday shakllanganini o‘rganish imkonini beradi.

Mazkur kvazarlar galaktika markazidagi ulkan qora tuynuklar atrofida yuzaga kelgan qudratli nurlanish manbalaridir. Ular har qanday galaktikaning qolgan qismiga nisbatan ancha yorqin bo‘lib, zamonaviy teleskoplar orqali hatto milliardlab yorug‘lik yillari uzoqlikdan ham ko‘rinadi. Bu nurlanishning kelib chiqishi qora tuynukka yaqin joylashgan materiyaning ulkan tezlikda aylanib, issiqlik va energiyani chiqarishi natijasi.

Kvazarlar kelajakdagi ilmiy kashfiyotlar uchun asos bo‘lishi mumkin

Kvazarlarning o‘rganilishi olam tarixi, jumladan, uning ilk million yillaridagi galaktikalar shakllanishi haqida muhim ma’lumotlarni taqdim qiladi. Astronomlar bu obyektlar orqali koinotning kengaytiruvchi jarayoni va qora tuynuklarning shakllanish mexanizmlarini o‘rganishda davom etyapti. Yaqinda Jeyms Uebb teleskopi orqali olingan ma’lumotlar kvazarlarni yanada aniqroq tadqiq qilish imkonini beryapti.

Shuningdek, kvazarlar nafaqat astronomiya sohasidagi ilmiy kashfiyotlar uchun, balki kelajakdagi texnologiyalar va insoniyatning koinotni tushunish qobiliyati uchun ham muhim ahamiyatga ega. Ular bizning olam haqidagi umumiy tushunchamizga sezilarli ta’sir ko‘rsatishi mumkin.