Oltin yoki kumush — qaysi biri manfaatliroq?

2025-yilda qimmatbaho metallar jahon bozorlaridagi eng ko‘p muhokama qilinayotgan aktivlardan biriga aylandi. Ham oltin, ham kumush o‘zining tarixiy maksimallarini yangilab, narxlarning keskin o‘sishini namoyish etdi. Bunday sharoitda investorlar bir savol ustida tobora ko‘proq bosh qotirmoqdalar: hozirgi vaziyatda nima sotib olish foydaliroq — oltinmi yoki kumush?

Bozordagi joriy vaziyat

2025-yilning yakuniga kelib, har ikki metall rekord darajaga ko‘tarildi va tarixiy cho‘qqilar atrofida barqaror saqlanib turibdi.

Oltin dekabr oyida tarixda ilk bor bir troya unsiyasi uchun 4 300 dollarlik dovondan oshib o‘tdi. 2025-yil boshidan buyon uning narxi 60 foizdan ziyodroqqa o‘sdi va bu so‘nggi o‘n yilliklardagi eng kuchli yillik natijalardan biri bo‘ldi.

Kumush esa yanada hayratlanarli dinamika ko‘rsatdi. Uning narxi bir unsiya uchun 65–67 dollardan yuqoriga ko‘tarilib, u ham o‘zining tarixiy maksimumini yangiladi. Bir yil ichida kumush qariyb 120 foizga qimmatlashdi va o‘sish sur’ati bo'yicha oltinni deyarli ikki barobar ortda qoldirdi.

Shunday qilib, agar sof 2025-yildagi daromadlilik nuqtayi nazaridan qiyoslasak, kumush mutlaq yetakchiga aylandi.

Oltin nima sababdan qimmatlashmoqda?

Oltin narxining ko‘tarilishi, avvalambor, uning “himoya aktivi” sifatidagi roli bilan bog‘liq. Global iqtisodiy mavhumlik sharoitida investorlar an’anaviy ravishda kapitalning bir qismini oltinga yo‘naltiradilar. AQShda foiz stavkalarining pasayishi kutilayotgani va dollarning qadrsizlanishi ham bozorni qo‘shimcha ravishda qo‘llab-quvvatladi — bu omillar oltinni boshqa mamlakat xaridorlari uchun yanada jozibador qiladi.

Shuningdek, markaziy banklar tomonidan oltinning faol sotib olinayotgani ham muhim omildir. Bu uzoq muddatli talabni mustahkamlab, narxlarning keskin tushib ketish ehtimolini kamaytiradi.

Nima uchun kumush tezroq o‘smoqda?

Kumush — o‘zgaruvchanligi (volatilligi) yuqori bo‘lgan metalldir va aynan shu xususiyat uning shiddatli o‘sishiga sabab bo‘ldi. Oltindan farqli o‘laroq, kumush sanoatda: elektronika, tibbiyot, quyosh panellari va akkumulyatorlar ishlab chiqarishda keng qo‘llaniladi. “Yashil” energetika va yuqori texnologiyalarning rivojlanishi sanoatda ushbu metallga bo‘lgan ehtiyojni kuchaytirdi.

Bundan tashqari, kumush bozori oltin bozoriga qaraganda sezilarli darajada kichik. Hattoki nisbatan kam miqdordagi investitsiya oqimi ham narxlarning keskin sakrashiga sabab bo‘lishi mumkin, 2025-yilda aynan shu holat kuzatildi.

Unutmaslik lozim bo‘lgan xatarlar

Hayratlanarli o‘sishga qaramay, kumush hamon xatarli aktiv bo‘lib qolmoqda. Uning narxi jahon iqtisodiyoti holatiga ko‘proq bog‘liq va sanoat ishlab chiqarishi sekinlashgan taqdirda keskin tushib ketishi mumkin.

Oltin esa, aksincha, sekinroq o‘sadi, biroq barqarorroq hisoblanadi. U keskin tebranishlarga kamroq moyil va uzoq muddatli istiqbolda kapitalni saqlab qolish funksiyasini a’lo darajada bajaradi.

Bugungi kunda qaysi birini sotib olgan ma’qul?

Oltin va kumush o‘rtasidagi tanlov investitsiya maqsadiga bog‘liq.

• Agar asosiy vazifa — kapitalni saqlab qolish va xatarlarni kamaytirish bo‘lsa, oltin eng ishonchli variant bo‘lib ko‘rinadi. U uzoq muddatli sarmoyalar hamda jamg‘armalarni inflyatsiya va inqirozlardan himoya qilish uchun mos keladi.
• Agar maqsad — yuqori daromad olish bo‘lsa va investor keskin tebranishlarga tayyor tursa, kumush qiziqarliroq bo‘lishi mumkin. Biroq, bunday vaziyatda yuqori foyda salohiyati ortida jiddiyroq xatarlar yashiringanini tushunish muhimdir.

Maqbul yechim

Ko‘plab tahlilchilar eng to‘g‘ri qaror — diversifikatsiya ekanini ta’kidlamoqdalar. Bir portfelda oltin va kumushni jamlash bitta aktivga bog‘lanib qolish darajasini pasaytiradi hamda barqarorlik va o‘sish salohiyatini o‘zaro uyg‘unlashtirish imkonini beradi.