Qashqadaryo viloyati ishbilarmonlik faolligi indeksida eng yuqori natijani qayd etdi

Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi tomonidan o‘tkazilgan tahlillarga ko‘ra, 2024-yil davomida O‘zbekiston ishbilarmonlik faolligi indeksining o‘sishi kuzatildi. Dekabr oyida indeks 1029 birlikka yetib, noyabr oyiga nisbatan 2,9 foiz, o‘tgan yilning mos davriga nisbatan esa 12,4 foizga oshdi.

Ishbilarmonlik faolligining asosiy omillari

Ishbilarmonlik faolligi indeksining oshishi bir qator iqtisodiy omillar bilan bog‘liq. 2024-yil dekabr oyida xo‘jalik yurituvchi subyektlarning bank hisobvaraqlaridagi operatsiyalar soni 7,7 foizga oshdi. Bu tadbirkorlik faoliyatining jonlanayotganidan darak beradi.

Shuningdek, tovar-xom ashyo birjasida savdo hajmi 3,5 foizga ortib, iqtisodiy faollikning o‘sayotganini ko‘rsatdi. Tovar belgilari bo‘yicha komponent ham 7,5 foizga ko‘tarilib, yangi brend va savdo belgilari ro‘yxatga olish hajmi oshganini aks ettirdi.

Biroq faoliyat yuritayotgan tadbirkorlik subyektlari soni 6,4 foizga kamaydi. Bu esa ayrim korxonalar faoliyatining to‘xtagani yoki bozor sharoitiga moslashishda muammolarga duch kelayotganidan darak beradi.

Hududlar kesimida ishbilarmonlik faolligi

2024-yil dekabr oyida ishbilarmonlik faolligi barcha hududlarda o‘sish bilan kuzatildi. Mintaqaviy tahlillar shuni ko‘rsatdiki, ayrim viloyatlarda iqtisodiy faollik sezilarli darajada oshgan. Eng yuqori o‘sish sur’ati Qashqadaryo viloyatida qayd etilib, bu yerda ishbilarmonlik 58,8 foizga ortgan.

Buxoro viloyati 45,6 foizlik o‘sish bilan ikkinchi o‘rinda bo‘lsa, undan keyin 44,3 foiz ko‘rsatkich bilan Sirdaryo viloyati joylashdi. Namangan viloyatida ham ishbilarmonlik faolligi 44,2 foizga oshib, hududda tadbirkorlik rivojlanishining ijobiy tendensiyalari kuzatildi. Toshkent shahri esa 41,6 foizli o‘sish bilan yetakchi hududlar qatoridan joy oldi.

Bank hisobvaraqlari bo‘yicha operatsiyalar

Banklararo to‘lov operatsiyalari hajmi o‘sish tendensiyasini ko‘rsatmoqda. 2024-yil dekabr oyida banklar orqali amalga oshirilgan tranzaktsiyalar soni 6 million 370 mingdan oshib, noyabr oyiga nisbatan 7,7 foizga o‘sgan.

Barcha hududlarda bank operatsiyalarining faolligi ortgan bo‘lsa-da, ayrim mintaqalarda bu o‘sish ayniqsa sezilarli bo‘ldi. Qashqadaryo viloyatida bank tranzaktsiyalari 54 foizga oshgan bo‘lsa, Qoraqalpog‘iston Respublikasida bu ko‘rsatkich 26,4 foizni tashkil etdi. Samarqand viloyatida bank operatsiyalari hajmi 23,5 foizga, Sirdaryo viloyatida esa 20,6 foizga o‘sgani kuzatildi.

Tovar-xom ashyo birjasida savdo faolligi

2024-yil dekabr oyida birja komponenti 1,0350 birlikni tashkil etdi, bu esa o‘tgan oyga nisbatan 3,5 foizga o‘sishni anglatadi. Bitimlar soni 3,6 foizga kamaygan bo‘lsa-da, har bir bitim bo‘yicha sotib olingan mahsulot hajmi 10,6 foizga oshgan. Umuman olganda, dekabr oyida respublika bo‘yicha birjada savdo aylanmasi 6 277,7 milliard so‘mni tashkil etib, oldingi oyga nisbatan 2 foizga pasaygan.

Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning faolligi

Dekabr oyida faoliyat yuritayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektlarning umumiy soni 6,4 foizga kamaydi. Noyabr oyida 494 984 ta tadbirkorlik subyekti faoliyat yuritgan bo‘lsa, dekabr oyiga kelib bu ko‘rsatkich 453 545 taga tushdi.

Kichik korxonalar soni sezilarli darajada kamayib, 42 754 taga qisqardi. Biroq, fermer xo‘jaliklarida o‘sish kuzatilib, ularning soni 1442 taga ortdi va umumiy hisobda 91 752 taga yetdi. Yirik tadbirkorlik subyektlari esa 99 taga kamayib, 3 677 tani tashkil etdi.

Brendlar ro‘yxatga olinishi va intellektual mulk himoyasi

Dekabr oyida savdo belgilari va brendlar bo‘yicha indeks 1,0750 birlikni tashkil etdi va oldingi oyga nisbatan 7,5 foizga o‘sdi. 2024-yil dekabrida yuridik shaxslar tomonidan 516 ta yangi savdo belgisi va nomi ro‘yxatga olindi.