ChatGPT orqali qidiruv Google orqali qidiruvdan 10 barobar ko‘p energiyani talab qiladi

SI texnologiyalari, xususan ChatGPT kabi sun’iy intellekt modellarining rivojlanishi zamonaviy dunyoda qulaylik va samaradorlik yaratyapti. Biroq bunday texnologiyalarning ommalashuvi energiya ta’minoti bilan bog‘liq jiddiy masalalarni ham yuzaga keltirmoqda. Yirik til modellarining ishlashi ko‘plab odatiy dasturlarga qaraganda ancha yuqori energiya sarfini talab qiladi. Masalan, ChatGPT uchun odatiy qidiruv natijasini hisoblash uchun sarflanadigan elektr energiyasi an’anaviy Google qidiruviga qaraganda o‘n barobar ko‘p.

Energiya talabi uchun prognozlar

Goldman Sachs ma’lumotlariga ko‘ra, SI ma’lumot markazlari uchun energiya talabi 2030-yilgacha 160% ga oshishi kutilmoqda. Bu hali boshlanishi, xolos. Morgan Stanley prognozlariga ko‘ra, generativ SI uchun energiya ehtiyoji kelgusi uch yil ichida besh barobar oshishi mumkin. Hattoki Wells Fargo ham kelgusi yillar uchun yanada katta raqamlarni keltiradi: SI energiya talabi 2024-yildan 2030-yilgacha 8,050% ga oshishi kutilmoqda. Bu raqamlar energiya sarfini yangi bosqichga olib chiqmoqda va butun dunyo bo‘ylab elektr tarmoqlarini bosim ostiga qo‘yadi.

Bunga nima sabab bo‘lmoqda?

AI texnologiyalari bilan ta’minlangan dasturlar, ayniqsa, yirik til modellari bilan ishlash jarayonida juda katta hajmdagi ma’lumotlar to‘plamlarini qayta ishlash zarur. Bunday jarayonlar uchun ko‘plab GPU va kuchli serverlardan foydalanish kerak bo‘ladi. ChatGPT kabi modellar nafaqat o‘qitish, balki ulardan foydalanish jarayonida ham katta energiya sarfi bilan ishlaydi. Bu esa elektr energiyasiga bo‘lgan talabni oshiradi.

Energetika va fond bozoridagi yangi imkoniyatlar

Kelgusida energiyaga bo‘lgan talab ortib borar ekan, bu borada yechim taklif etuvchi kompaniyalar moliyaviy bozorlarning g‘oliblari sifatida ko‘rilmoqda. Energiya ta’minotini oshirish uchun ishlatiladigan texnologiyalar va qayta tiklanadigan energiya manbalari — fond bozorida yangi investitsion imkoniyat sifatida baholanmoqda. Energiya talabini qondira oladigan kompaniyalar kelgusi yillarda katta daromad olishlari mumkin. Yadro energiyasi bilan bog‘liq aksiyalar bu borada investitsiya nuqtayi nazaridan diqqatga sazovordir.

SI bilan keladigan energiya inqirozini qanday boshqarish mumkin?

Yuqori energiya iste’molini boshqarish va SI texnologiyalarining ta’sirini kamaytirish uchun qayta tiklanadigan energiya manbalariga tayanish zarur. Shuningdek, sun’iy intellekt texnologiyalarini energiya samaradorligini oshirish maqsadida takomillashtirishga e’tibor qaratilmoqda. Barcha sohalarda SIga o‘tish davom etsa-da, energiyani tejash va samaradorlikni oshirish bo‘yicha innovatsion yechimlar global energetik inqirozni bartaraf etish uchun muhim hisoblanadi.