O‘zbekistonda kambag‘allik darajasi 11 foizdan 8,9 foizga kamaydi

O‘zbekistonda 2024-yil yakuni bo‘yicha xalqaro standartlar asosida kambag‘allik darajasi aniqlandi. Hisobot natijalariga ko‘ra, mamlakatda qashshoqlik darajasi 11 foizdan 8,9 foizga tushdi. Bu esa 3,3 million kishini qamrab oladi va 2023-yilga nisbatan 719 ming odamning kambag‘allikdan chiqishiga olib keldi. Ushbu natija Jahon banki bilan hamkorlikda o‘tkazilgan tadqiqotlar asosida aniqlangan. 

Eng yuqori pasayish qayd etilgan hududlar

Mamlakat bo‘ylab kambag‘allik darajasining pasayishi turli viloyatlarda har xil bo‘ldi. Ba’zi viloyatlarda bu ko‘rsatkich sezilarli darajada qisqardi. Buxoro viloyatida kambag‘allik 11,8 foizdan 8,7 foizgacha tushdi. Samarqand viloyatida bu ko‘rsatkich 10,5 foizdan 7,5 foizgacha kamaydi. Namangan viloyatida ham ijobiy o‘zgarish kuzatilib, kambag‘allik darajasi 10,4 foizdan 7,6 foizgacha qisqardi. Qoraqalpog‘iston Respublikasida esa bu ko‘rsatkich 13,6 foizdan 10,8 foizgacha pasaydi. 

Kambag‘allikni kamaytirishga nima sabab bo‘ldi?

2024-yilda aholining bandligini oshirish, tadbirkorlikka jalb qilish va dehqonchilik uchun ajratilgan yer maydonlaridan samarali foydalanish bo‘yicha amalga oshirilgan chora-tadbirlar kambag‘allik darajasining pasayishiga bevosita ta’sir ko‘rsatdi. Ushbu sa’y-harakatlar natijasida aholining real daromadi ham sezilarli darajada oshdi. Yil davomida aholining real daromadi 10,7 foizga o‘sdi. Bu esa odamlarning moliyaviy holatini yaxshilashga va turmush darajasini oshirishga yordam berdi. Jon boshiga oyiga o‘rtacha daromad 2,1 million so‘mga yetdi, yil boshida esa bu ko‘rsatkich 1,7 million so‘m edi. Ko‘rilgan chora-tadbirlar natijasida aholining iqtisodiy barqarorligi mustahkamlanib, kambag‘allik darajasi sezilarli darajada kamaydi.

Aholining daromad manbalari qanday o‘zgardi?

Aholining ish haqi bo‘yicha daromadlari 2023-yilga nisbatan 12,9 foizga ko‘paydi. Shuningdek, aholining daromad manbalari tarkibida o‘zgarishlar kuzatilib, ish haqi, tadbirkorlikdan tushgan daromadlar va qishloq xo‘jaligi faoliyatidan olingan foyda oshgani qayd etildi. Ish haqi umumiy daromad tarkibining 42,6 foizini tashkil etib, 2023-yildagi 41,9 foizga nisbatan o‘sdi. Tadbirkorlikdan olingan daromad 22,9 foizga yetib, oldingi yilda 21,4 foizni tashkil qilgan ko‘rsatkich bilan solishtirganda sezilarli o‘sish kuzatildi.  

Pensiya, ijtimoiy yordam va subsidiyalar umumiy daromadning 18,2 foizini tashkil etdi. Bu esa 2023-yildagi 18,9 foizdan biroz pasayganini ko‘rsatadi. Shu bilan birga, qishloq xo‘jaligi va tomorqadan olinadigan daromad hajmi ham oshib, 9,8 foizdan 10,7 foizga yetdi. 

Xorijdan pul o‘tkazmalar 2023-yildagi 3,1 foizdan 2 foizga tushdi. Boshqa turdagi daromadlar esa 4,9 foizdan 3,6 foizga kamaydi.  

Aholining ish haqi bo‘yicha daromadlari 2023-yilga nisbatan 12,9 foizga oshgani bandlik va mehnat bozori faoliyatining yaxshilanayotganini ko‘rsatmoqda.