O‘zbekiston va MDH iqtisodiy hamkorlikni mustahkamlamoqda

MDH mamlakatlari 2035-yilga qadar energetika sohasida uzoq muddatli hamkorlikni mustahkamlash rejasini tasdiqladilar. Ushbu dastur birgalikda ishlashni kuchaytirish va energetika infratuzilmasini modernizatsiya qilish bo‘yicha aniq chora-tadbirlarni o‘z ichiga oladi. 

MDHning iqtisodiy o‘sishi va YaIM dinamikasi

Jahon bankining 2016–2023 yillarga oid ma’lumotlariga ko‘ra: 

- MDH davlatlarining nominal yalpi ichki mahsuloti (YaIM) umumiy hajmi 1,6 baravarga oshib, 1,75 trillion dollardan (dunyo bo‘yicha 2,3%) 2,82 trillion dollarga (dunyo bo‘yicha 2,7%) yetdi. 

- Biroq, ayrim mamlakatlarda 2023-yilda YaIM pasayishi kuzatildi: 

 - Rossiya: 2,27 trillion dollardan 2,02 trillion dollarga; 

 - Ozarbayjon: 78,8 milliard dollardan 72,4 milliard dollarga; 

 - Belarus: 73,8 milliard dollardan 71,9 milliard dollarga. 

MDH davlatlari savdo aylanmasining global ko‘rsatkichlari

2023 yilda MDH davlatlarining tashqi savdo aylanmasi 1 221,6 milliard dollarga yetdi, jumladan: 

- Eksport: 671,2 milliard dollar; 

- Import: 550,4 milliard dollar. 

O‘zbekistonning eksport va investitsiyadagi roli

O‘zbekiston mahsulotlarining uchdan bir qismidan ko‘prog‘i MDH davlatlariga eksport qilinmoqda. Bu mamlakatning MDH doirasidagi savdo-sotiqdagi muhim o‘rnini ko‘rsatadi. 

Ma’lumot uchun, hozirda 5 370 ta korxona O‘zbekistonda MDH davlatlari investorlari ishtirokida faoliyat yuritmoqda. 

MDH bilan iqtisodiy hamkorlikning istiqbollari

MDH doirasida uzoq muddatli hamkorlik dasturlari, ayniqsa energetika va savdo sohalarida, yangi imkoniyatlarni ochmoqda. O‘zbekiston ushbu hamkorlikda o‘zining muhim pozitsiyasini saqlab qolib, savdo, investitsiya va ishlab chiqarishdagi ishtirokini yanada kengaytirishga intilmoqda. Bu kelajakda MDH davlatlari iqtisodiyotining rivojlanishiga katta hissa qo‘shishi kutilmoqda.

O‘zbekiston va MDHning savdo va energetika sohasidagi hamkorligi kelajakda quyidagi muvaffaqiyatlar va iqtisodiy taraqqiyotga zamin yaratishi mumkin:

1.    Energetika infratuzilmasining rivoji

Uzoq muddatli hamkorlik dasturlari orqali energetika infratuzilmasi modernizatsiya qilinadi, bu esa mamlakatlar o‘rtasida energiya almashuvini yanada samarali qiladi.

2.    Eksport hajmining oshishi

O‘zbekistonning mahsulotlari MDH davlatlarida barqaror talabga ega bo‘lib, eksport hajmi yanada oshadi. Bu esa milliy iqtisodiyotni mustahkamlashga yordam beradi.

3.    Investitsiyalarning ko‘payishi

MDH davlatlarining iqtisodiy hamkorligi natijasida O‘zbekistonga ko‘proq xorijiy investitsiyalar jalb qilinishi kutiladi. Hozirda MDH davlatlari ishtirokida O‘zbekistonda faoliyat yuritayotgan 5370 ta korxona bu imkoniyatning aniq dalilidir.

4.    Savdo oqimining diversifikatsiyasi

Hamkorlik savdo oqimlarini diversifikatsiya qilishga yordam beradi, bu esa iqtisodiy xavfsizlikni oshiradi va yangi bozorlarni o‘zlashtirish imkonini beradi.

5.    Yangi ish o‘rinlari yaratilishi

Qo‘shma korxonalar va investitsiyalar tufayli yangi ish o‘rinlari yaratiladi, bu esa aholining bandligi va daromad darajasini oshiradi.

6.    Mintaqaviy iqtisodiy integratsiya

Savdo va energetika sohasidagi yaqin aloqalar mintaqaviy iqtisodiy integratsiyani kuchaytiradi, bu esa uzoq muddatda barcha MDH davlatlari uchun foydali bo‘ladi.

Umuman olganda, bu hamkorlik iqtisodiy barqarorlikni ta’minlab, O‘zbekiston va MDH davlatlari o‘rtasidagi aloqalarni yangi bosqichga olib chiqadi.