So‘nggi ikki yil ichida o‘ldirilgan bolalar soni 18 yil davomida o‘ldirilganlar soniga teng

Save the Children tashkilotining ma’lumotiga ko‘ra, so‘nggi ikki yil ichida o‘ldirilgan bolalar soni 18 yil davomida o‘ldirilganlar soniga teng.

Qayd etilishicha, 2023-yil yanvaridan beri 224 bola halok bo‘lgan. 2025-yilning boshida ham bu tendensiya davom etmoqda, yanvar oyining o‘ziyoq bolalar uchun eng qonli davrlardan biri bo‘ldi.

So‘nggi ikki yilda bolalar halokati rekord darajaga yetdi

BMTning Gumanitar masalalarni muvofiqlashtirish boshqarmasi (OCHA) ma’lumotiga ko‘ra, 2023-yil yanvaridan boshlab kamida 224 bola Isroil kuchlari yoki ko‘chmanchilar tomonidan o‘ldirilgan. Bu 2005-yildan beri qayd etilgan 468 bola halokati ichida deyarli yarmiga teng. Bu raqamlar G‘arbiy Sohilda zo‘ravonlikning keskin ortganini va bolalar uchun xavfsizlik tobora yomonlashayotganini ko‘rsatmoqda.

2025-yilda zo‘ravonlik yana kuchaydi

2025-yil yanvar oyida Isroil kuchlari tomonidan G‘arbiy Sohilda 70 kishi, jumladan, 10 bola halok bo‘lgan. Bu o‘sha oyda falastinlik bolalar uchun eng o‘limli davrlardan biri bo‘lib, hatto G‘azoda to‘qnashuvlar to‘xtatilganidan so‘ng ham zo‘ravonlik davom etayotganini bildiradi. 25-yanvar kuni ikki yoshli bola o‘z uyida Isroil snayperi tomonidan otib o‘ldirilgani xabar qilingan. 21-yanvar kuni Jenin shahrida Isroil harbiy amaliyoti natijasida havo hujumlari oqibatida 10 falastinlik, shu jumladan bir bola halok bo‘lgan.

Bundan tashqari, yanvar oyida bir bola Falastin kuchlari va boshqa qurollangan falastinliklar o‘rtasidagi otishma natijasida halok bo‘ldi. Bu G‘arbiy Sohilda 2005-yildan beri ikkinchi eng qonli yanvar bo‘ldi. O‘tgan yili 61 kishi, jumladan, 14 bola halok bo‘lib, eng yomon ko‘rsatkich qayd etilgan edi.

Harbiy operatsiyalar va fuqarolar halokati

2024-yilda Isroil kuchlari G‘arbiy Sohilda 152 ta havo hujumini amalga oshirgan bo‘lib, ulardan kamida 82 tasi aholi zich joylashgan hududlarga qaratilgan. Bu hujumlar nafaqat bolalar va oilalarni halok qilmoqda, balki uylar, maktablar va asosiy infratuzilmalarni vayron qilmoqda. Bunday harbiy usullar xalqaro inson huquqlari me’yorlariga zid hisoblanadi. 2024-yilda G‘arbiy Sohilda 4 250 falastinlik majburan ko‘chirilgan, 1 760 inshoot buzilgan va 1 400 marta ko‘chmanchilar hujumi qayd etilgan.

Bolalar va oilalarning kundalik hayotiga ta’sir

Harakatlanish cheklovlari va harbiy to‘siqlar tufayli bolalar maktabga borishda, oilalar esa ish va asosiy ehtiyojlar uchun harakatlanishda katta qiyinchiliklarga duch kelmoqda. 2023-yil 7-oktyabrdan buyon Isroil kuchlari deyarli 900 ta yangi nazorat punkti va to‘siq o‘rnatib, oilalarning erkin harakatlanishini keskin cheklagan. Ba’zi holatlarda bolalar va insonparvarlik xodimlari nazorat punktlarida 12 soatgacha kutishga majbur bo‘lmoqda.

“Biz qo‘rqamiz... Juda ko‘p loy va o‘q bor, ular (Isroil kuchlari) ko‘zdan yosh oqizuvchi gaz otadi. Maktabimiz xavfsiz emas. U armiyaga yaqin joylashgan... Men shu yerda o‘tirgan edim, deraza titradi va oynalar sinib tushdi. Har kuni dronlarning ovozi eshitiladi. Biz bunga ozgina ko‘nikib qoldik”, – deydi Jenin qochqinlar lagerida yashovchi 8 yoshli Marah.

“Xalqaro hamjamiyat zudlik bilan harakat qilishi kerak”

Save the Children tashkiloti xalqaro hukumatlarni Isroil kuchlarining xalqaro huquqni buzishlari uchun javobgarlikka tortish, bolalarga nisbatan zo‘ravonlikni to‘xtatish va insonparvarlik yordamini yetkazishga chaqirmoqda.

“G‘arbiy Sohilda bolalar halok bo‘lishda davom etmoqda. G‘azoda to‘qnashuvlar to‘xtatilgan bo‘lsa-da, G‘arbiy Sohilda bolalarga nisbatan zo‘ravonlik kuchaymoqda. Isroil kuchlari politsiya kabi emas, balki urush taktikalarini qo‘llamoqda va bolalarni o‘ldirish va yaralash uchun havo hujumlari kabi qurollardan foydalanmoqda.

Xalqaro hamjamiyat zudlik bilan harakat qilishi kerak. Falastin bolalari va oilalari uchun qat’iy choralar ko‘rish va xalqaro huquqning bajarilishini ta’minlash zarur”, – deydi Save the Childrenning Yaqin Sharq bo‘yicha mintaqaviy direktori Ahmad Alhendavi.

Tashkilot bolalar uchun ijtimoiy yordam va ruhiy sog‘liqni saqlash xizmatlarini kengaytirishni rejalashtirmoqda. Shuningdek, oziq-ovqat tarqatish, toza ichimlik suvi bilan ta’minlash va bolalar uchun xavfsiz hududlar yaratish bo‘yicha ishlar olib boriladi.